Periyodik Kontroller Nasıl Planlanmalı?

      İş yerleri için ciddi tehlike kaynağı olan iş ekipmanlarının kullanımı boyunca bazı işlevlerini yitirebilir, bazı kısımları deformasyona uğrayabilir.İşlevini yitiren, yada deformasyona uğramış iş ekipmanı iş yeri ve çalışanlar için ciddi riskler oluşturabilir.Bu risklerin meydana çıkmaması için iş güvenliği kanunu iş ekipmanlarının periyodik olarak kontrol edilip, hasarlı, deformasyona uğramış, işlevini yitirmiş kısımların onarılmasını istemiştir.

         Her sene başında iş güvenliği uzmanları ve iş yeri hekimleri, yıllık çalışma planı hazırlar ve bu plana iş ekipmanlarının periyodik kontrollerini de koyarlar.Bu plana göre periyodik kontrollerin zamanında yapılması, ve kayıt altına alınması amaçlanmıştır.

      İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği'inde periyodik kontrollere tabi olan iş ekipmanları EK III'te detaylandırılmıştır. Bunlar; kazanlar,taşınabilir gaz tüpleri,manifoldlu tüp demetleri,sıvılaştırılmış gaz tankları,basınçlı hava tankları,kriyojenik tanklar, kaldırma ve iletme araçları,asansör, yürüyen merdiven/bant,istif makinesi, yapı iskelesi,elektrik tesisatı, topraklama tesisatı,paratoner,akümülatör, transformatör,yangın tesisatı ve hortumlar, motopomplar, boru tesisatı,yangın söndürme cihazı,havalandırma, klima tesisatı vb. olarak bahsedilmiş ve bunların ne sıklıkta periyodik kontrole tabi tutulması gerektiği detaylı olarak anlatılmıştır.

     İş ekipmanlarının yıllık çalışma planında yer verirken planlamanın nasıl yapıldığı çok önem arz etmektedir.Özellikle tam zamanlı hizmet almayan veya tam zamanlı bir firmada çalışmayan iş güvenliği uzmanları için bu önem daha da önemini artırmaktadır.Bir iş yerinde yukarıda bahsettiğimiz ekipmanlardan  kazan,basınçlı hava tankları,kaldırma ve iletme araçları,asansör, elektrik tesisatı, topraklama tesisatı,paratoner,akümülatör, transformatör,yangın tesisatı ve hortumlar, motopomplar, boru tesisatı olduğunu varsayalım.Planlamayı yaparken, bu ekipmanların periyodik kontrollerini kimden/nereden hizmet alınacağı belirlenmeli.Hizmet alınan kurum yada kişi yukarıdaki ekipmanların hepsinin periyodik kontrollerini yapabiliyorsa sadece bu kişiye yaptırmakta fayda var.Bu durumda üçe beşe bakmak gereksiz bir zaman harcaması olur.Yada şöyle bir planlama yapılabilir; elektrik ile ilgili olan hususlar elektrik mühendisleri odasından, makine ile ilgili olanları makine mühendisleri odasından almak daha mantıklı olabilir.Peki her bir ekipman için ayrı ayrı zamanda mı gelinmeli yoksa tek seferde hepsini mi yaptırmalı?Firmalarda en büyük sıkıntı da burada yaşanmaktadır. 1.ay için kaldırma araçlarını, 3. ay için basınçlı kaplarını, 6.ay için asansörü, 8. ay için boru tesisatını, 10. ay için elektrik tesisatı, 13. ay için topraklama tesisatını planlamaktadır. Böyle olunca da her defasında plan sekteye uğramakta.Neden?Çünkü her defasında ayrı ayrı bir organizasyon yapmak gerekiyor.Her defasında randevu almak, üretimi ayarlamak, ekipmanları ayarlamak, parayı ayarlamak, onay almak... Ayrıca periyodik kontrollerin parça parça yapılması ciddi bir zaman kaybı.Halbuki hepsini tek günde yada uzun sürmesi durumunda 2-3-4... günde halledip, raporların toplu alınıp ve rapor sonucunda bir toplantı yapılıp eksiklerin masaya yatırılması, alınacak aksiyomlar için ne kadar faydalı olacaktır.Bu sayede sürekli bir organizasyon yapma ihtiyacı duyulmamış olur hemde tek seferde bitirildiği için konuya olan dikkat dağılmamış olur.Bu sebepledir ki planlama yaparken mümkün olan tek seferde bütün periyodik kontrolleri yapıp bir sonraki senenin planını beklemektir.

    Not1: 13. ay diye bir ayımız yoktur.
    Not2: Yıllık çalışma planında sadece iş ekipmanları periyodik kontrolleri yer almaz.Tatbikat, içme suyu analizi, makine bakımları, tuvalet-banyo temizliği, ortam ölçümleri,kurul toplantıları vb. yer alabilir.Bu örneklere daha pek çok şey eklenebilir.Adı üstünde iş güvenliği ile ilgili senenin planlamasına dahil olabilecek her şey.